Oscary to jedne z najbardziej prestiżowych nagród filmowych na świecie. Co roku Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej przyznaje je za wybitne osiągnięcia w dziedzinie filmu. Wśród nominowanych i laureatów znajdują się największe gwiazdy światowego kina. Wielu aktorów i aktorek zawdzięcza tym statuetkom rozpoznawalność i dalszy rozwój kariery. Oscary za role filmowe to ukoronowanie ciężkiej pracy i dowód uznania dla aktorskiego kunsztu.
Aktorzy nagrodzeni Oscarem za role główne
Wśród aktorów, którzy otrzymali Oscara za główną rolę męską znajdują się prawdziwe legendy filmowego ekranu. Do tego grona należą m.in. Marlon Brando, który zdobył statuetkę za kreację Vita Corleone w „Ojcu chrzestnym”, czy Anthony Hopkins w roli Hannibala Lectera w „Milczeniu owiec”. Obaj stworzyli niezapomniane, mroczne i charyzmatyczne postaci, które na zawsze zapisały się w historii kina. Równie pamiętny pozostaje występ Daniela Day-Lewisa w filmie „Lincoln” Olivera Stone’a, za który aktor otrzymał trzeciego w karierze Oscara.
Nie brakuje też nagród za role w filmach biograficznych, jak Oscary dla Colina Firtha wcielającego się w króla Jerzego VI w „Jak zostać królem” czy Remiego Malika grającego Freddiego Mercury’ego w „Bohemian Rhapsody”. Właśnie takie kreacje postaci historycznych bywają dla aktorów przepustką do Oscarowej chwały. Podobnie jak role w superprodukcjach, czego dowodem jest Oscar dla Russella Crowe za rolę Maximusa w „Gladiatorze” Ridleya Scotta.
Role charakterystyczne i epizodyczne
Czasem nawet epizodyczna rola może przynieść aktorowi Oscara. Tak było w przypadku Anthony’ego Hopkinsa, który pojawił się na ekranie zaledwie przez 16 minut w „Milczeniu owiec”, a mimo to zachwycił widzów i jurorów. Podobnie Christoph Waltz, grając charakterystycznego pułkownika Hansa Landę w „Bękartach wojny” Quentina Tarantino, zdominował film, choć wystąpił w nim episodycznie. Tego typu role antagonistów, ekscentryków i bohaterów drugoplanowych idealnie nadają się do zdobycia Oscarowego lauru.
Role komediowe i dramatyczne
Oscary trafiają także do aktorów komediowych, choć znacznie rzadziej niż za role dramatyczne. Jean Dujardin zaskoczył wszystkich, wygrywając statuetkę za kreację niemego aktora w „Artyście” Michela Hazanaviciusa. Komicy tacy jak Robin Williams czy Eddie Murphy również sięgnęli po Oscary za dramatyczne role w filmach „Błękitny gessler” i „Dreamgirls”. Świetnie odnajdują się oni w mroczniejszym repertuarze. Z kolei Philip Seymour Hoffman udowodnił, że nawet kreacja pisarza w komediodramacie „Capote” może zapewnić upragnioną nagrodę.
Role w filmach biograficznych i historycznych
Jak już wspomniano, Oscary często przyznawane są aktorom wcielającym się w postaci autentyczne. Obok wspomnianych Firtha i Maleka, statuetki trafiły również do takich aktorów jak Jamie Foxx za rolę Raya Charlesa czy Forrest Whitaker jako dyktator Ugandy Idi Amin. Filmy historyczne to także wdzięczny materiał, o czym przekonali się Ben Kingsley grający Mahatmę Gandhiego czy Sean Penn jako Harvey Milk. Właśnie udanie sportretowanie znanej postaci może otworzyć aktorom drzwi do Oscarowej chwały.
Aktorki nagrodzone Oscarem za role główne
Wśród aktorek laureatek Oscarów za najlepszą rolę pierwszoplanową znajdują się prawdziwe diwy filmowe. Trzy statuetki ma na koncie Meryl Streep, m.in. za kreację Margaret Thatcher w „Żelaznej damie”. Dwa Oscary posiadają Katherine Hepburn i Jodie Foster. Ta pierwsza zachwyciła w „Lewie w zimie”, a druga w „Milczeniu owiec” u boku Hopkinsa. Wyjątkowe kreacje stworzyły też Halle Berry jako pierwsza czarnoskóra laureatka za „Potężnego Joe” czy Nicole Kidman w „Godzinach” Stephena Daldry’ego.
Wielokrotnie nagradzano aktorki za role w filmach obyczajowych i dramatycznych, jak Charlize Theron w „Monster”, Julianne Moore w „Co gryzie Gilberta Grape’a” czy Frances McDormand w „Fargo”. Znakomite aktorki potrafią błyszczeć także w komediach obyczajowych, czego dowiodła Emma Thompson w „Powrocie do Howards End”. To pokazuje wszechstronność pań zdobywających Oscary.
Role matczyno-rodzinne
Jednym z ulubionych typów ról, za które Akademia nagradza aktorki, są kreacje matek oraz innych postaci rodzinnych. Jessica Lange otrzymała Oscara za rolę matki w „Błękitnym niebie”, podobnie jak Louise Fletcher za występ w „Lotnisku 77”. Olivia Colman wcieliła się w matkę w „Ulubionej” Yorgosa Lanthimosa, a Kate Winslet zagrała ciężarną policjantkę w „Tulipanowej gorączce”. Jurorzy lubią, gdy aktorki pokazują się w rolach pozytywnych bohaterek.
Role kontrowersyjne i niepokorne
Oscary trafiały jednak także do aktorek za role niepokorne, kontrowersyjne i prowokacyjne. Charlize Theron zszokowała wcielając się w morderczynię w „Monster”, a Hilary Swank sportretowała transpłciową Brandona Teenę w „Chłopczycy”. Odwagę wykazała też Natalie Portman, grając obłąkaną baletnicę w „Czarnym łabędziu” Darrena Aronofsky’ego. Taki mroczny repertuar bywa dla aktorek przepustką do nagród.
Role w filmach obyczajowych i romansach
Kobiece role w filmach obyczajowych i romansach również bywają doceniane przez Akademię. Dowodem na to są Oscary dla Julii Roberts za „Pretty Woman”, Vivien Leigh za „Przeminęło z wiatrem” czy Audrey Hepburn za „Rzymskie wakacje”. Aktorki chętnie nagradzane są za sportretowanie skomplikowanych i silnych emocjonalnie postaci w obyczajówkach. Pokazują w ten sposób swoje warsztatowe możliwości.
Aktorzy nagrodzeni Oscarem za role drugoplanowe
Równie spektakularne kreacje, co aktorzy pierwszoplanowi, tworzą często aktorzy drugoplanowi. Ich role bywają mniej obszerne, za to bardziej charakterystyczne i budujące całość filmu. Christoph Waltz za sprytnego pułkownika w „Bękartach wojny” czy Javier Bardem jako bezwzględny zabójca w „To nie jest kraj dla starych ludzi” - obaj stworzyli niezapomniane kreacje antagonistów. Podobnie Heath Ledger, który za Jokera w „Mrocznym rycerzu” otrzymał Oscar pośmiertnie.
Role charakterystyczne i epizodyczne
Aktorzy drugoplanowi często grywają role bardziej charakterystyczne i mniej rozbudowane fabularnie niż pierwszoplanowi. Dlatego nawet krótkie pojawienie się na ekranie może wystarczyć, by podbić serca jurorów i widzów. Tak było z rolą Tommy’ego Lee Jonesa w „Uciekającym pociągu”, za którą otrzymał on Oscara. Podobnie Christoph Waltz, grając zaledwie w kilku scenach „Bękartów wojny”, stworzył pamiętną kreację.
Role komediowe i dramatyczne
Role drugoplanowe w komediach również bywają doceniane, choć znacznie rzadziej niż dramatyczne. Przykładem może być Oscar dla Kevina Kline za komediową kreację w „Rybach”. Częściej jednak Oscary trafiają do aktorów grających w dramatach, jak Mark Rylance w „Most szpiegów” czy Mahershala Ali w „Moonlight”. Niuanse dramatycznych ról drugoplanowych pozwalają aktorom pełniej wykorzystać swój warsztat.
Role w filmach biograficznych i historycznych
Podobnie jak aktorzy pierwszoplanowi, również drugoplanowi chętnie grywają postaci autentyczne w produkcjach biograficznych i historycznych. Przykładem Ben Mendelsohn, który wcielił się w króla Jerzego VI w „Czasie mroku”. Znakomite role historyczne stworzyli też Timothy Hutton jako młody Archie w „Zwyczajnych ludziach” czy Jack Nicholson w roli gangstera w „Rzeźni numer 5”. Taki repertuar daje aktorom okazję do popisu.
Aktorki nagrodzone Oscarem za role drugoplanowe
Wśród pań docenianych za role drugoplanowe można wymienić Judi Dench, która zdobyła Oscara za zaledwie 8-minutowy występ w „Zakochanym Szekspirze”. Podobnie znikomy czasowe na ekranie wystarczył Beatrice Straight, by zachwycić w „Sieci”. Często też nagradzane są aktorki grające matki głównych bohaterów, jak Peggy Ashcroft w „Pokoju z widokiem” czy Patricia Arquette w „Chłopcach z ferajny”.
Role matczyno-rodzinne
Jedną z ulubionych ról, za które Oscary trafiają do aktorek drugoplanowych, są role matek, babć i innych członków rodziny. Oprócz wyżej wymienionych pań, doceniono także Olympię Dukakis za ciepłą i zabawną matkę w „Pogrzebie w zieleni”. Podobnie Dianne Wiest wcieliła się w troskliwą matkę w „Hannah i jej siostry”. Te pozytywne postaci przynoszą aktorkom uznanie.
Role kontrowersyjne i niepokorne
Drugoplanowe role kontrowersyjne również potrafią zwrócić na aktorki uwagę Akademii. Przykładem Angelina Jolie, która zagrała niestabilną pacjentkę szpitala psychiatrycznego w „Przerwanej lekcji muzyki”. Podobnie Marisa Tomei jako wyzwolona dziewczyna Vinny’ego w „Mą dryfującym” zaskoczyła i zachwyciła jurorów. Tego typu odważne role pomagają wygrać Oscara.
Role w filmach obyczajowych i romansach
Kobiece role drugoplanowe w filmach obyczajowych również bywają doceniane przez Akademię, choć nieco rzadziej niż w filmach dramatycznych czy historycznych. Kilka Oscarów przypadło aktorkom grającym w obyczajówkach, jak Mira Sorvino w „Może poczekamy na następny rok?”. Publiczność i jurorzy lubią, gdy aktorki wcielają się w takie ciepłe, pozytywne bohaterki.
Debiuty i role przełomowe nagrodzone Oscarem
Zdarza się, że Oscara zdobywają aktorzy, dla których nominowana rola była kinowym debiutem lub przełomem w karierze. Takie momenty potrafią z dnia na dzień zmienić postrzeganie akt
Podsumowanie
Oscary za role aktorskie to największe wyróżnienie, jakie może spotkać aktora lub aktorkę. Zdobycie tej nagrody wymaga nie tylko talentu, ale też ciężkiej pracy nad kreacją postaci. Role nagradzane Oscarami często wiążą się z wcieleniem w prawdziwe postaci historyczne lub sportretowaniem skomplikowanych uczuć i stanów emocjonalnych bohaterów. Aktorzy nagradzani Oscarami na zawsze zapadają w pamięć widzów i krytyków, a statuetki otwierają im drogę do dalszych sukcesów. Marzeniem wielu artystów jest choćby nominacja do tej prestiżowej nagrody.
Tagi
Udostępnij artykuł
