Filmy i seriale postapokaliptyczne od dawna cieszą się niesłabnącą popularnością. Wizje końca świata przerażają, ale jednocześnie fascynują widzów na całym świecie. Scenariusze globalnych katastrof i upadku cywilizacji pozwalają spojrzeć na losy ludzkości z dystansu i zastanowić się nad kruchością naszego bytu. Produkcjom osadzonym w mrocznych realiach po apokalipsie nigdy nie brakuje fanów.
Kultowe filmy pokazujące postapokaliptyczną przyszłość
Klasyka gatunku - Mad Max, Terminator, Droga
Kino postapokaliptyczne ma długą i bogatą tradycję. Do kanonu gatunku na zawsze przeszły produkcje takie jak australijska seria Mad Max ukazująca samotną walkę Maxa Rockatansky'ego w pustkowiach opanowanych przez szaleńców drogowych po globalnym konflikcie nuklearnym. Kultowy hit z Melem Gibsonem w roli głównej doskonale oddał klimat beznadziei i zwierzęcej walki o przetrwanie. Podobnie ponure realia przedstawiła seria Terminator, w której po wybuchu wojny nuklearnej między ludźmi a buntującymi się maszynami garstka ocalałych stara się przetrwać ataki bezwzględnych cyborgów. Mroczną wizję Ameryki po atomowej zagładzie kreśli też Droga, adaptacja powieści Cormaca McCarthy'ego z Viggo Mortensenem, ukazująca świat zdewastowany i pozbawiony moralności, w którym ojciec i syn wędrują przez pustkowia w poszukiwaniu schronienia.
Współczesne hity - Zombiland, 12 małp, Kraina jutra
W ostatnich latach na ekranach pojawiło się wiele nowych hitów wpisujących się w konwencję postapokaliptyczną. Dużą popularność zdobyła komedia Zombiland, opowiadająca o grupce ocalałych z apokalipsy zombie, którzy przemierzają Amerykę opanowaną przez żywe trupy. Film 12 małp z Bruce'em Willisem przedstawiał z kolei podróż w czasie mającą zapobiec globalnej pandemii wirusa, która doprowadziła do upadku ludzkości. Z kolei Kraina jutra ukazywała walkę nielicznych ocalałych z pandemią niszczącą populację świata. Te produkcje pokazały, że końca świata można się spodziewać nie tylko po wojnie atomowej, ale też na skutek wymknięcia się spod kontroli eksperymentów genetycznych czy wirusów.
Seriale osadzone w realiach postapokaliptycznych
The Walking Dead, The 100, Colony
Postapokaliptyczne realia sprawdzają się nie tylko w filmach, ale równie dobrze w serialach. Doskonałym tego przykładem jest The Walking Dead, który opowiada o garstce ocalałych z epidemii zombie, próbujących odnaleźć się w opanowanym przez żywe trupy świecie. Serial skupia się przede wszystkim na problemach wewnątrzgrupowych i dylematach moralnych bohaterów zmuszonych do walki o przetrwanie za wszelką cenę. Podobny motyw walki młodych ludzi o byt w postapokaliptycznym świecie pojawia się w serialu The 100, gdzie grupa nastolatków zostaje wysłana na zniszczoną wojną atomową Ziemię. Z kolei Colony przedstawia Los Angeles pod okupacją obcej cywilizacji, która podbiła Ziemię i zniewoliła ludzkość.
Gry wideo osadzone w mrocznej przyszłości
Fallout, The Last of Us, Metro 2033
Klimat postapokaliptyczny jest chętnie wykorzystywany również w grach wideo. Jedną z najpopularniejszych jest seria Fallout, w której gracz wciela się w samotnego wędrowca przemierzającego pustkowia zniszczonej wojną atomową Ameryki. Bohaterska walka o przetrwanie w radzieckim metrze po nuklearnej zagładzie jest motywem gry Metro 2033. Z kolei w grze The Last of Us akcja toczy się w Stanach Zjednoczonych opanowanych przez zarażonych ludzi, gdzie grupka ocalałych stara się przetrwać w tym wrogim świecie. Gry te pokazują, że wirtualna rzeczywistość doskonale nadaje się do oddania mrocznego klimatu świata po końcu cywilizacji.
Polskie produkcje osadzone w postapokaliptycznych realiach
W lesie dziś nie zaśnie nikt, Hardkor Disko, Ziarno prawdy
Motyw postapokalipsy pojawia się także w polskich produkcjach filmowych, choć na mniejszą skalę niż zagraniczne odpowiedniki. Przykładem jest W lesie dziś nie zaśnie nikt, horroryzująca opowieść o grupie młodych ludzi, którzy trafiają do opuszczonego ośrodka wypoczynkowego, nie wiedząc, że świat na zewnątrz poddał się nieznanej katastrofie. Z kolei Hardkor Disko przedstawia ponure realia w poznańskim bunkrze, gdzie garstka ocalałych z kataklizmu klimatycznego podtrzymuje przy życiu resztki ludzkiej cywilizacji. W filmie Ziarno prawdy Polska po globalnej epidemii zamienia się w państwo policyjne, gdzie trwa nieustanna walka o dostęp do żyznych ziem uprawnych. Te produkcje pokazują, że rodzimi twórcy również sięgają po konwencję postapokaliptyczną, by snuć interesujące opowieści.
Dlaczego pociągają nas opowieści o końcu świata?
Przestroga przed zagrożeniami, możliwość zmiany cywilizacji, nadzieja
Co sprawia, że od dekad fascynujemy się filmami i serialami ukazującymi upadek ludzkości i cywilizacji? Po części są one przestrogą przed potencjalnymi zagrożeniami - wojnami atomowymi, eksperymentami genetycznymi, pandemiami, które mogą zdziesiątkować populację naszej planety. Ukazują pesymistyczną wizję przyszłości, która może stać się realna, jeśli ludzkość nie zmieni swojego postępowania. Z drugiej strony pokazują, że nawet globalna zagłada to nie koniec - po katastrofie jest jeszcze szansa na odbudowę i stworzenie nowego, lepszego świata. I w końcu - nawet w beznadziejnych warunkach garstka ludzi jest w stanie przetrwać i nie tracić nadziei, co pozwala także widzom łatwiej znieść trudy codzienności. Być może to właśnie ta mieszanka grozy, refleksji i nadziei sprawia, że od lat tak chętnie wracamy myślami do postapokaliptycznych scenariuszy.
Podsumowanie
Filmy i seriale postapokaliptyczne od dziesięcioleci pobudzają wyobraźnię widzów na całym świecie. Począwszy od klasyków gatunku takich jak Mad Max, poprzez współczesne hity na czele z The Walking Dead, aż po polskie produkcje jak W lesie dziś nie zaśnie nikt - wszystkie one snują mroczne wizje upadku cywilizacji w wyniku wojen, katastrof i pandemii. Te ponure scenariusze są z jednej strony przestrogą przed zagrożeniami czyhającymi na ludzkość, z drugiej dają nadzieję, że nawet globalna zagłada to nie koniec, a początek nowego, lepszego świata. Być może to właśnie ta mieszanka grozy i nadziei sprawia, że od lat pochłaniamy kolejne opowieści o postapokaliptycznych losach ludzkości.